ڕۆژنامهی کوردستان، ژماره1، ساڵی یێکهم، پێنجشهمۆ 20-10-1324/ 11ی ژانوییهی 1946
ههڵکردنی ئاڵای موقهدهسی کوردوستان له شاری بۆکان
[ به قهڵهمی حهسهنی قزڵجی ]
به پێی دهستووری ههیئهتی مهرکهزی حیزبی دێمۆکڕاتی کوردوستان و ئهمری جهنابی قازی محهمهد سهدری ئهعزهم و پێشهوای کوردوستان قهرار درا ئاڵای موقهدهس و سێ ڕهنگی کوردوستان له بۆکانیش ههڵکرێ.
ئاغایان: میرزا مستهفای سوڵتانیان، عهبدولقادری مودهرهسی، حهسێنی فرووههر، میرزا محهمهدئهمینی شهڕهفی، عهلی خوسرهوی، مهحموودی وهلیزاده، میرزا ڕهحیمی لهشکری و ئهعزای ههیئهتی حیزبی دێمۆكراتی کوردستان و ئاغای شێخهلئیسلامی هێمن شاعیری میللی و نومایهندهی ههیئهت ڕهئیسهی میللی و ئاغای محهمهدی نانهوا زاده فهرماندهی ئۆردووی میللی به فهرماندهری گاردی ئیحتیڕام و دهستهی مووزیک له گهڵ ئاغای قاسم ئاغای ئێلخانیزاده نومایهندهی کۆمیتهی محهلی حیزبی دێمۆکڕات لکی بۆکان به مهئمووری ههڵگرتنی ئاڵای موقهدهس مهعلووم کران. سهعات 1- ی پاشنیوهڕۆی ڕۆژی چوارشهمۆ 5-10-24 به ئیفتیخاری وهڕێ کهوتنی ههیئهتی ههڵگری ئاڵا له حهساری کانگای حیزب ماڕشی میللی کوردستان خوێندراوه و مووزیک لێدرا ،لهو کاته دا ئوتۆمۆبیلی مهخسووس له نێوانی ههزاران نهفهر خوشک و برایانی سابڵاغی گهیشته بهر دهرکی کانگای حیزبی دێمۆکڕاتی کوردوستان ڕاوهستا. ههیئهتی ههڵگری ئاڵا له نێو شریخهی چهپڵه ڕێزان و نهعرهتهی توند و بڵیندی (هوریا و بژی کورد و کوردوستان)ی بهڕێکهرهکانهوه که له دڵێکی گهرم و گوڕ و به کوڵهوه دههات وهڕێ کهوت. سهعات دوو و نیوی پاش نیوهڕۆ ههیئهت گهیشته میاندواو و لهوێ پێشواز هاتووهکانی ئاغایان: قازیی قزڵجی، حهسهن خانی بداغی، برایم ئاغای ئێلخانیزاده ، حهمهدهمین ئاغای ئێلخانیزاده،ئهبووبهکر ئاغای ئێلخانیزاده و دوو نهفهر شاعیری میللی ههژار و حهقیقی له گهڵ سهد نهفهر پتر له ئهعزای کۆمیتهی محهلی بۆکان گهیشتنێ و مهڕاسمی ئیحترامیان به جێ هێنا، مارش و مووزیک خوێندرا ولێدرا. ئهمجار قهتاری ئوتومبیلی ههڵگری ههیئهت و پێشوازهاتووهکان کهوتنه ڕۆیین تا گهیشتنه (تهغیاباد)، لهوێ برا دێمۆکڕاته ئهرمهنێکان به فهرماندهیی عیشقی خان له لای ڕاستهوهی ڕێگاوه، خوشکه ئهرمهنێکانیش له لای چهپهوه ڕاوێستابوون، ئیحتیرامی نیزامی و هوریا و چهپڵهڕێزانیان کرد و عیشقی خان له تهڕهف ههموانهوه تهبریکی ههڵکردنی ئاڵای کوردوستانی کرد.قاسم ئاغای ئێلخانیزاده له لایهن ههیئهت و تهواوی برایانی کوردهوه ئیزهاری مهمنوونییهت و سپاسی به خوشک و برا ئهرمهنییه هاوئامانجهکان کرد: " حیزبی دێمۆکڕاتی کوردوستان سوپاسیان دهکا و قهدری عیشقی خان دهزانێ". ههیئهت له نێو هوریا و چهپڵهڕێزانی برا ئهرمهنێکان وه ڕێ کهوت تا گهیشته (قهرهمووسالیان) ( یانی ئهو دێیه که مانگی ڕهشهمهی پارهکه سهروان خاکسار و سهربازهکانی خهیاڵی خاوی دیکتاتۆری بای باڵی دان و به ڕێبواری هاتبوونه ئهوێ و مزگهوتیان ههڵوهشاند بوو، نیر و ئامووریان سووتاند بوو و خهڵکی ئهوێیان پهڕش و بڵاو کردبوهوه)، لهوێ میرزا مستهفای موقتهدیری، مهحموود خان، یۆنس خان و عهبدوڵاخانی ئهمیری ئهعزای لکی محهلی دێمۆکڕاتی ئهوێ له گهڵ تهواوی خهڵکی دێ و چهند دێی دهوروبهریش ڕیزیان گرتبوو. میرزا مستهفا له جیاتی ههموان تهبریکی ئیزهار کرد و سێ دهسرێژ کرا و هوریا و چهپڵهیهکی زۆر لێدرا و گا و گهردوونیان کرد. ههیئهت وهڕێ کهوت و سهعات چوار و نیوی پاش نیوهڕۆ گهیشته (عهلیاباد) سێ کیلۆمیتری بۆکان، لهوێ گاردی ئیحتیڕام به فهرماندهری سهلیم ئاغای ئێلخانیزاده و عیدهی سوار له ژێر دهستووری جهعفهرئاغا و مارف ئاغای ئێلخانیزاده و قوتابیهکانی قوتابخانهی بۆکان و ئاغایانی ئهحمهد بهگی فهیزوڵابهگی و فهیزوڵا خان و عهلی خانی قزلیان و ئهحمهد ئاغا و عومهر ئاغا و کهریم ئاغای عهبباسی و ههباس ئاغا و خالید ئاغای حیسامی و چوار پێنج ههزار نهفهر خهڵکی بۆکان و دهوروبهر به پێشوازهوه هاتبوون لهوێ ههیئهتی ههڵگری ئاڵا پیاده بوون و ئاڵای موقهدهس وهک ڕۆژ له پشت ههور بێته دهرێ له کیف دهرکهوت و کوردوستانی گرته ژێر شاباڵی پیرۆزی خۆی و مزگێنی سهعادهت و خۆشبهختی بهنهتهوهی کورد دا.ماڕشی میللی خوێندراوه و مووزیک دهستی کرد به لێدان و له تهڕهف گاردی ئیحتیڕامی مههاباد و بۆکان و سواران سێ شیلینگ کرا، گا و گهردوون کرا و ئاڵا له سهر شانی جهوانی ڕهشید ئهبووبهکرئاغای ئێلخانیزاده له نێو چهپڵهڕێزان و هوریا و بژی کورد و کوردوستان دا گهیشته (کێله شین)، دیسان گا و گهردوون کرا و به خۆشی و بهشارهت و شاییهوه ئاڵا گهییه سهر حهوزی بۆکان.تهواوی کۆمهڵی خهڵکی له دهوری حهوز و مهیدانی ئهوێ کۆ بوونهوه و قازی محهمهدسادقی قزڵجی ووتار و شێعری بهتینی خۆی له ژێر ئاڵا دا خوێندهوه و پاش وی حهقیقی و ههژار شاعیری میللی ههر کام دهسته شێعرێکی زۆر چاکیان خوێندهوه و ههیئهتی ههڵگری ئاڵا چوونه عیمارهتی قهڵا که له پێشدا بۆ بهخێر هێنانی ئهوان ساز کرابوو.
ههژار
بێ ببینێ ئهو کهسهی پیی وایه کورد سهرناکهوێ
کێ بوو پێی وابوو تهمی نهگبهت له سهرمان ناڕهوێ
داری ئاڵاکهم وهکوو چهقڵێکه بۆ چاوی عهدوو
ههر دڵێ خۆشی نهوێ ڕهبی وهبهر خهنجهر کهوێ
داری ئاڵام داری کرد بۆ خوێن مژی کوردی ههژار
پێی بڵێن با داکهوێ،لهو خاک و ئاوه چی دهوێ؟
داری ئاڵامان برا سێدارهیه بۆ دۆژمنان
ههر لهئاسۆگ سهر کهوێ پێویسته ژینی خۆی نهوێ
پارچهکهی سێ ڕهنگی خۆی دهنوێنێ، ڕهنگی سوور دهڵێ
تا تنۆکێک خوێنی کورد مابێ ،قهدی من نانهوێ
یان دهڵێ تا لهشکری سوور بهرقهرار و زیندووه
قهومی کورد ڕزگاره، ئهو داشداره،بهختوو ناخهوێ
یان دهڵێ لێم سووره، دێمۆکراسی له عالهم سهر کهوت
موستهبید و موڕتهجیع کهوتوونه گێژی گێژهوێ
سپیهکهی مژدهی بهیانی بهختی کوردی کرد بهیان
ڕۆژی بهختی کوردی پهیدا بوو، نهما پهردهی شهوێ
دوو گوڵی گهنمی دهڵێ ئاگات له ڕزقی خۆت ببێ
خۆت که برسی بۆچی دوژمن پێی بژین لێر و لهوێ؟
پێو دهڵێ نووکی قهڵهم گهر ژینی خۆشوو پێ دهوێ
غهیری من دهس ناکهوێ بۆ ڕێی تهڕهقی پێشرهوێ
ڕهنگی سهوزی یانی دایکی نیشتمان لهو ڕۆکهوه
جوان و سهرسهوزه وهگیری کهوتهوه عومری نوێ
لاوهکان نامووسی نۆ میلیۆنه ئهو ئاڵایهمان
گیان بدهن بۆ حیفزی ئهو نامووسهتان له منوو کهوێ
ڕێی نهجاتمانه پهنا بۆ ئیتیحادی شووڕهی
سورمهیه بۆ چاوی ئێمه خاک و خۆڵی مهسکهوێ
ڕهبی ئیستالین بژی بۆ لاگری مهزلوومهکان
تا زهمانه خول دهدا و تا ڕۆژ دهبهخشێ پورتهوێ
ڕهبی ههر کهس دوژمنی ئهو میللهته دڵپاکهیه
ژێر کهوێ، کۆستی کهوێ ڕهبی سهعاتێک نهسرهوێ
****
هۆنهر ههباسی حهقیقی
نیشتمانپهروهرهکان، سهروهرهکان
لاوهکان، هاو وهتهنان، ڕههبهرهکان
جێژنی ئازادیی کوردوستانه
مهوقیعی کار و له خهو ههستانه
غهرقی خۆشیم و سپاسی باری
ههڵکرا بهیڕهقی خودموختاری
ڕۆژی عهیش و تهڕهبه و شادی کورد
ههڵکرا پهرچهمی ئازادیی کورد
ههڵدرا خهیمهیی ئهو ڕهنگی وهتهن
ههڵکرا بهیڕهقی سێ ڕهنگی وهتهن
هاته بهر باغی سهعادهت ئهسهری
ههڵکرا ڕایهتی فهتح و زهفهری
خونچهیی بهخت و تهڕهقی پشکووت
له چیا و دهشتی وهتهن، ههر دوو به جووت
کهوکهبی بهختی کهوا چووبوه خهو
له نهکاو ساندی له ڕۆژێ پورتهو
باری کرد لهشکری ڕهنج و ئیدبار
هاته جێ شادی که کردی ئهو بار
ماڵ و نامووس و حهیا هاتهوه دهس
دهسبهجێ لێکهوه بوو ناکهس و کهس
موشکولی کوردی که بوو لایهنحهل
کردی حهل ڕوحمی خودای عهزه وهجهل
کورده تۆ خاوهنی عهزمێکی قهوی
شاهیدی غیرهتی تۆن خهڵکی زهوی
بهسه بێگانه پهرستی تاکهی
تهنبهڵی و سستی و مهستی تاکهی؟
ئهو کهڕهت ههستنه پێ دوژمن تێکدهن
پشت به پشت دهستوو وهدهستی یهک دهن
دێته گوێم دهنگی سهلاحهدینی
ڕوو به خاکی وهتهنی ڕهنگینی
که ئهوی دیومه ئهوا دیمهوه من
مردبووم گهرچی ئهوا ژیمهوه من
هاتهجێ ئهورۆ ههموو ئاواتم
گیانفیدای میللهتهکه و ئاڵاتم
سهعات دوازدهی بهیانی ئهوی ڕۆژێ جهنابی حاجی بابه شێخ ڕهئیسی ههیئهت ڕهئیسهی میللی کوردستان لهگهڵ ئهحمهد ئاغای ئێلخانیزاده واریدی بۆکان بوون و سڵاوی سهربازی و تهپڵ و مووزیک به جێ هات و ئهوی ڕۆژێش له بهر وهی که تهواوی ئههالی ئهتڕاف له نێعمهتی ئهو جێژنه میللیه بههرهوهر بن و بگهنه شاری ئاڵا ههڵنهکرا.
ڕۆژی ههینوو 7- 10- 24 له سهعات 8ی بهیانییهوه دهست به تهشریفات کرا.
1- له سهر بانی عیمارهتی قهڵای بۆکان بۆ ههڵکردنی ئاڵا له تهڕهفی ڕاستی ئاڵاوه جهنابی حاجی بابه شێخ و
له لای چهپهوه جهنابی حاجی بایز ئاغا ڕاوهستان و له ههردوو لاوه دوو موسهلسهل داندرا.
2- قوتابیهکانی قوتابخانهی بۆکان و مامۆستاکان و خهڵکێکی یهکجار زۆر له سهر سهکۆی قهڵا- دهستهی مووزیک و گاردی ئیحترامی مههاباد و بۆکان به فهماندهری ئاغای محهمهدی نانهوازاده فهرماندهی ئۆردووی میللی مههاباد و سهلیم ئاغای ئێلخانیزاده فهرماندهری بۆکان له ههیوانی نێوهڕاستی قهڵا ئاماده بوون – تهواوی ئاغایانی ناوبراوی سهرهوه و جهمعییهتێکی کهش له ئاغایان مین جومله حوسێن ئاغای عهلی یاه و براکانی له سهربانی قهڵا به ڕیز لهملاولای ئاڵاوه به چهند سهف ڕاوێستان. خهڵکێکی بێ ژماریش له مهیدانی خوارهوه و دهورو بهری حهوزی گهورهی بۆکان ڕاوهستان.
3- ئاغای قاسم ئاغای ئێلخابیزاده پڕۆگرامی خوێندهوه و جهنابی حاجی بابهشێخ نوتقێکی زۆر گهرمی فهرموو،مزگێنی خۆشبهختی کوردی دا و تهواوی میللهتی کوردی بۆ گهیشتن به حهقی خۆیان به ههویا کرد و ئاڵای موبارهکی به دهستی خۆی ههڵکرد.
4- سروودی میللی کوردستان خوێندراوه و نووزیک لێدرا و بهدوسهد تفهنگ و سی موسهلسهل سێ دهسرێژ کرا، ئاغای حهسهنی قزڵجی له لایهن ڕهحمن ئاغای ئێلخانیزاده که له ڕێگای ئازادی کورد و مهڕامی دێمۆکڕاسیدا زهحهماتێکی بێ حهد و حیسابی کێشابوو بۆ خۆشی له ماڵ نهبوو،ههڵکرانی ئاڵای تهبریک کرد.
5- ئاغای قازی محهمهدسادقی قزڵجی نوتقێکی به تینی کرد.
6- ئاغای عهلی خوسرهوی سهرهکی داییرهی چاپ و بڵاو کردنهوهی حیزبی دێمۆکڕاتی کوردوستان نوتقێکی به تین و باشی له بابهت یهکیهتی و دهست وهدهست دان بۆ پێشکهوتن و سهرکهوتنی نهتهوهی کورد و بههره وهرگرتن له ئازادی و دونیای دێمۆکڕات بهیان کرد و زیمنهن ئیزهاری کرد که له دونیای ئهوڕۆ دا عوموومی میلهل له نێعمهتی دێمۆکڕاسی بههرهوهر بوون،له بهر وهی دهبێ به قووهی باسکی کوردی شومال برایانی کوردی که له جنووب له ژێر زنجیری ئیستیبداد دا دهناڵن ڕزگاریان کهین و له ئاخریدا به سڵامهتی پێشهوای ئازادیی دونیا ژهنهرالیسموس ستالین و ڕههبهری میللهتی کورد جهنابی قازی محهمهد نوتقهکهی دوایی هات.
7- ئاغای ههژار دهسته شێعرێکی سیرینی سهید کامیلی خوێندهوه.
8- ئهحمهد ئاغای ئێلخانیزاده نوتقێکی گهرم و گوڕی له بابهت خۆ فیدا کردن و گیانبازی له ڕێگای کوردوستان و بڵیند کردنی ئاڵای کوردوستاندا بهیان کرد.
9- ئاغای حهقیقی شاعیری میللی دهسته شێعرێکی بهرزی خوێندهوه.
10- ئاغای ڕهحمانی مودهریسی له لایهن دهستهی لاوانی مههابادهوه ههڵکردنی ئاڵای موقهدهسی کوردوستانی له تهواوی برایانی مهنتهقهی بۆکان تهبریک کرد.
11- خالید ئاغای حیسامی دهسته شێعرێکی باشی خوێندهوه.
12- حهمهدهمین ئاغای ئێلخانیزاده نوتقێکی به تینی کرد ،له کاتێکدا ناوی سهردار حهمه حوسێن خانی برد شیلینگێکی ئیحتیرام کرا.
13- مارف ئاغای ئێلخانیزاده نوتقێکی چاکی کرد و به تایبهتی له بابهت دیلی و یهجسیری برا کوردهکانی جنووبهوه باش دوا و کوتی بۆ ئێمه غیرهت نییه ئهو برایانهمان بهو جۆره له حقووقی نهتهوایهتی و ئینسانییهت بێ بهش بن و له ژێر چهنگاڵی ئیستیبداد و زۆرداریدا بناڵێنن.
14- جهعفهرئاغای ئێلخانیزاده له نوتقی خۆیدا دوای موبارهکبادی ئاڵا به بهیانێکی شیرین کوتی تهواوی میلهتی کورد پێویسته له ڕێگای بهرزکردنهوهی ئاڵا و پێکهێنان و وهدهست خستنی ئازادی بۆ براکانی دیکهش سهری خۆیان له پێناو نێن.
15- جهنابی ئاغای حاجی بایز ئاغا ئێلخانیزاده له سهر نێعمهتی گهورهی ئازادی و ههڵکردنی ئاڵای موقهدهسی کوردوستان سوکرانهی خودای بژارد و ئامۆژگارییهکی زۆر به نرخی بۆ برا دێمۆکڕاتهکانی فهرموو له فیداکاری ئهوان ئافهرینی کرد.
له خاتیمه دا ئاغای قاسم ئاغای ئێلخانیزاده نوتقێکی زۆر به تینی له بابهت خۆشی و ئازادی کوردهوه بهیان کرد و سهعات یهکی دوای نیوهڕۆ به خوێندنهوهی ماڕشی میللی و لێدانی مووزیک جێژن تهواو بوو.
برا مههابادییهکان سهعات چواری پاش نیوهڕۆ به هوریا و چهپڵهڕێزان و نهعرهتهی بژی کورد و کوردوستان بهڕێ کران.
کوردوستان: ئێمهش به نۆبهی خۆمان له فیداکاری ههیئهتی حیزبی دێمۆکڕات و کارگهرانی حیزبی بۆکان و به تایبهتی له ئاغایانی ئێلخابیزاده که له ڕێی ئازادی و دێمۆکڕاسی دا ساڵهایه فیداکاری دهکهن و له جێژنی ههڵکردنی ئاڵای موقهدهسی کوردوستان دا موتهحهمیلی زههحمهت و مخاریجێکی زۆر بوون بێ ئهندازه سوپاسیان دهکهین و ئومێدهوارین که ئینشائهڵڵا له سهر مهڕامی موقهدهسی خۆیان موهفهق و سهربهرز بن.
تێبینی: به نووسینێک ڕا که له ژمارهی یهکهمی گۆواری ههڵاڵه له بۆکان (ڕهشهمهی 1324) سهبارهت به ههڵکردنی ئاڵای کوردستان له بۆکان بڵاو بووهتهوه، دهردهکهوێ ئهم باسهی ڕۆژنامهی کوردستان له مهڕ ههڵکردنی ئاڵای کوردستان له بۆکان، حهسهنی قزڵجی نووسیویهتی.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر