ڕاپۆرتی بەخشدار و شارەداری سەقز بۆ فەرمانداری سنە ٢٨ / ١ / ١٣٢٥ / ١٧-ی ئاوریلی ١٩٤٦

 

رونوشت گزارش شمارەء ٢ /  ٢٨ / ١ / ٢٥  بخشداری سقز

محرمانە  و مستقیم

فرمانداری معظم کردستان

در پیرو گزارشهای قبلی وضعیت کنونی منطقە را بدینوسیلە بعرض میرساند

(١)محمد رشید بانەء با عدەی خود کە در بدو امر در حدود تک صد نفر و درا این مدت بعضی ها بعراق و اوطان خود بەگشتە و اکنون در حدود هفتاد نفری سوار و پیادە مسلح میشوند بقریە سرای ملکی آقای محمد عباسی  کە در بخش بوکان  بیست کیلومتری سقز واقع است  آمدەاند چند روز پس از آمدن عدەهای نامبردە یک نفر از مامورین حزب دموکرات مهاباد ( عزیز صدیقی نام) نیز با دە نفری سوار دمکراتها بقریە سرای آمدە و متعاقب ایشان هم عدەی از بارزانیهای عراقی کە پارسال متواری و بمنطقە مهاباد آمدەاند با یک عدە سوار و پیادەی طوائف دهبکری و فیض اللە بگی بقریە نامبردە و سایر علقجات آقای محمد عباسی آمدە و آنچە رخمین زدە میشود فعلا عدە متمرکز در دهات نامبردە فر حدود پانصد نفر خواهند بود.

(٢)در یک [...] قبلی خود محمد رشید بانە کە گویا قاضی محمد او را احضار کردە بود بمهاباد مسافرت پس از سەشب توقف مجددا  بقریە سرای برگشتە  و آنچە از کلیە فعالیتهای آنها مستفاد میشود منظور کنونی از اعزام و تمرکز این عدە در دهات آقای محمد عباسی بر دو نظر تعبیر مێشود . نخست اینکە آقای عباسی را کە  با مرام و رفتار دمکراتهای مهاباد مخالف  و در سقز  با پادگان نظامی  مشغول همکاری است [...]  و دارائی و مایملک او را تصاحب شوند دویم وجود پادگان نظامی سقز کە هر روز تقویت میشود آنها را مرعوب و پس از تعرض  کە چندی قبل بوسیلەء طوائف [...] و بیریاجی عشایر منطقە سردشت  و عدە از بارزانیها بطرف سردشت نمودە و با مقاومت سخت پادگان نظامی سردشت و تلفات زیادی مواجە و ناچار بعقب نشینی و ترک مخاصمە سدند  برای جلوگیری از تعرض احتمالی قوای دولتی ،تمرکز در سقز این عدە را در قریە سرای و سایر دهات آقای عباسی مجتمع نمودە و در عین حال  مترصد و منتظر دستورهائی هستند کە از مهاباد یا سایر منابع مربوطە بآنها خواهد رسید و در هر صورت با این عدەء کە اکنون در دهات نامبردە و قرب جوار سقز دارند و با در نظر گرفتن نیروی مهمی کە در سقز متمرکز و استحکامات کافی کە در استحکامات مواقع سقز بعمل آمدە   تعرض آنها بطرف سقز غیر عملی است

(٣)بقرار اطلاع قاضی محمد مهابادی بعنوان اینکە حاج قرنی آقای ( امیر العشایر) رئیس طائفە مامش چند روزی است فوت کردە بنام تسلیت بقریەء پسوە ملک آن مرحوم رفتە و در ضمن با آقایان و روسای عشایر منطقە مهاباد و رضائیە کە در [...] خوانی نامبردە شرکت نمودە و حضور دارند تماس نزدیک پیدا نمودەاند هنوز از نتیجە این ملاقات اطلاعی نرسیدە اطلاعات مکتسبە را در آتیە البتە بعرض خواهد رسانید – بخشدار و شهردار سقز – امیری اردلان – رونوشت برابر اصل است  امضاء
///////
وەرگێڕانی کوردی 

روونووسی ڕاپۆرتی ژمارە ٢ی  ٢٨ / ١/ ٢٥  [ ١٧-ی ئاوریلی ١٩٤٦ ]  بەخشداریی سەقز

نهێنی و ڕاستەوخۆ

فەرمانداری بەرزی کوردستان

بە دوای ڕاپۆرتەکانی پێشوو بار و دۆخی ئێستای ناوچە بەم هۆیەوە بە عەرز دەگا

(١)حەمە ڕەشیدی بانە لەگەڵ تاکوتەرای خۆی  کە لە سەرەتاوە نزیکەی سەد نەفەر  دەبوون و لەو ماوەیە هێندێکیان چوونەتەوە عێڕاق و مەوتەنی خۆیان و ئێستا نزیکەی حەفتا سوار و پیادەی  چەکدار دەبن  هاتوونە  دێی سەرا موڵکی ئاغای محەمەدی عەبباسی کە لە بەخشی بۆکان لە بیست کیلۆمیتری سەقز هەڵکەوتووە  چەند ڕۆژ لە دوای هاتنی تاکوتەرای ناوبراو یەکێک لە کاربەدەستانی حیزبی دێمۆکڕاتی مەهابادیش بە ناوی  (عەزیز سەدیقی ) بە دە سواری دێمۆکڕاتەوە هاتووەتە دێی سەرا و بە دوای بەڕێزیشیان دا ژمارەیەک  لە بارزانییە عێڕاقییەکان  کە پارەکە هەڵاتوون و هاتوونە ناوچەی مەهاباد لەگەڵ ژمارەیەک سوارە و پیادەی تایفەکانی دێبۆکری و فەیزوڵابەگی هاتوونە دێی ناوبراو و موڵک و ماڵی دیکەی ئاغای محەمەد عەبباسی و بە مەزەنە ئێستا ژمارەی ئەوانەی لەو دێیانە دامەزراون نزیکەی ٥٠٠ کەس دەبێ.

 (٢)بەپێی [...]ێکی پێشوو  حەمە ڕەشید بۆ خۆی کە گۆیا قازیی محەمەد بانگی کرد بوو سەفەری کرد بۆ مەهاباد  دوای سێ شەو مانەوە دیسان گەڕاوەتەوە دێی سەرا و ئەوەی لە گشت چالاکییەکانی ئەوان ڕا  دەردەکەوێ مەبەستی هەنووکە بۆ ناردنی ئەو تاکوتەرایە و دامەزرانیان لە دێیەکانی ئاغای محەمەد عەبباسی بە دوو شێوە لێک دەدرێتەوە. یەکەم ئەوەی کە ئاغای عەبباسی دژی مەڕام و مەسلەکی دێمۆکڕاتەکانی مەهابادە  و لە سەقز لەگەڵ پادگانی نیزامی خەریکی هاوکاری یە  [ ...] و دەست بە سەر ماڵ و موڵکی دا بگرن و لێی زەوت کەن. دوویەم بوونی پادگانی نیزامی سەقزە کە هەموو ڕۆژێ ڕادەهێزێندرێ و ئەوانی ترساندووە و دوای ئەو
دەستدرێژییەی کە ماوەیەک لەوە پێش بە دەست تایفەکانی [ ... ] و بیریاجی عەشیرەتەکانی ناوچەی سەردەشت و ژمارەیەک لە بارزانییەکان  بەرەو سەردەشت کردیان و لەگەڵ خۆڕاگری سەختی پادگانی نیزامی سەردەشت بەرەو روو بوون و خەساری زۆریان ويکەوت و ناچار بە پاشەکشە  و دەست هەڵگرتن لە دوژمنکاری

بوون بۆ پێشگرتن لە دەستدڕێژی موحتەمەلی هێزە دەوڵەتییەکان  کە لە سەقز دامەزراون ئەو تاکوتەرایانەی لە دێی سەرا و دێیەکانی دیکەی ئاغای عەبباسی کۆ کردووەتەوە و لەهەمان کات دا لە فکر و چاوەڕوانی ئەو دەستوورانەن کە لە مەهاباد یان سەرچاوەی عەلاقەدارەوە پێیان دەگا و هەر چۆنێک بێ بەو ژمارەیەوە کە ئێستا لە دێیەکانی ناوبراو  و لە نزیک سەقز کۆبوونەتەوە و بە لەبەرچاو گرتنی ئەو هێزە گرینگەی کە لە سەقز دامەزراوە  و سەنگەربەندی قایمی کە لەسەقز کراوە دەستدرێژی ئەوان بەرەوە سەقز هەڵناسووڕێ.

 (٣)وەک زاندراوە قازیی محەمەدی مەهابادی بە ناوی ئەوەی کە حاجی قەرەنی ئاغای ( ئەمیرولعەشایر) سەرۆکی تاییفەی مامەش چەند ڕۆژێکە کۆچی دوایی کردووە بە ناوی پرسە و سەرەخۆشی چووەتە  دێی پەسوێ موڵکی ئەو خودالێخۆشبووە و هاوکات لەگەڵ ئاغاکان و سەرۆک عەشیرەتەکانی مەهاباد و ڕەزائییە  کە لە ڕێوڕەسمی [...] خوانی ناوبراو بەشدارییان کردووە و لەوێ ئامادەن لە نزیکەوە پێوەندیان کردووە و هێشتا لە ئاکامی ئەو  دیدارە چ زانیارییەک نەهاتووە هەڵبەت ئەو زانیارییانەی دەست دەکەون لە دادێ دا بۆ خزمەتتان دەنێردرێ .
بەخشدار و شارەداری سەقز  ئەمیریی ئەردەڵان  - ڕوونوس وەک ماک وایە -